Ga verder naar de inhoud

Rechtspraak-advocatuur Straf­rech­te­lij­ke aan­spra­ke­lijk­heid van de overheid

Het Arbitragehof heeft zich in een arrest van 21 februari 2007 uitgesproken over de strafrechtelijke aansprakelijkheid van publiekrechtelijke rechtspersonen.

De correctionele rechtbank van Hasselt vroeg in een prejudiciële vraag of artikel 5, lid 4 Sw. het gelijkheidsbeginsel schendt doordat de daarin opgenomen publiekrechtelijke rechtspersonen niet strafrechtelijk aansprakelijk kunnen worden gesteld, terwijl die uitzondering niet geldt voor de wateringen, zoals geregeld in de wet van 5 juli 1956 betreffende de wateringen.

Merve Köse

Jurist deontologie
Merve Köse

Dominique Dombret

Jurist deontologie
Dominique Dombret

Deel dit artikel

Rolnummer: 3980

Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat publiekrechtelijke rechtspersonen in principe strafrechtelijk verantwoordelijk zijn. Alleen publiekrechtelijke rechtspersonen die een rechtstreeks, democratisch verkozen orgaan hebben vormen hierop een uitzondering.

Het Hof oordeelde dat het verschil in behandeling van rechtspersonen naargelang zij al dan niet een democratisch verkozen orgaan hebben, berust op een pertinent criterium.

De publiekrechtelijke rechtspersonen opgesomd in artikel 5, lid 4 Sw. (zoals de federale staat, de gewesten, de gemeenschappen, de provincies, de gemeenten, …) zijn hoofdzakelijk belast met een essentiële politieke opdracht, zij hebben democratisch verkozen vergaderingen en zij hebben organen die aan een politieke controle onderworpen zijn. De wetgever kon volgens het Arbitragehof vrezen dat, indien die rechtspersonen strafrechtelijk aansprakelijk zouden zijn, er klachten zouden worden ingediend waarvan het werkelijke doel zou zijn via strafrechtelijke weg politieke strijd te voeren.

De taak van de wateringen (die ook publiekrechtelijke rechtspersonen zijn), zoals bedoeld in de wet van 5 juli 1956, bestaat voornamelijk in het ontwikkelen, beheren en herstellen van watersystemen.

Hoewel de organen van de wateringen een aantal kenmerken van democratisch verkozen organen vertonen, is het democratisch gehalte ervan verschillend van dat van de organen van de publiekrechtelijke rechtspersonen opgesomd in artikel 5, lid 4 Sw.

Zo wordt de samenstelling van de algemene vergadering van een watering niet bepaald door verkiezingen waar burgers hun mening kunnen geven over het beleid. Er bestaat volgens het Hof dan ook geen risico dat klachten zouden ingediend worden waarvan het werkelijke doel zou zijn via strafrechtelijke weg politieke strijd te voeren.

Het Arbitragehof besluit dat de vermelde verschillen verantwoorden dat de wateringen niet worden uitgesloten van de strafrechtelijke verantwoordelijkheid van rechtspersonen.

Lees het volledige arrest

Gerelateerd nieuws

Deze berichten verschenen recent:
Deontologie

Inzicht in nationale risicoanalyse witwaspreventie

De Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI) heeft de nationale risicoanalyse over witwassen van geld, financiering van terrorisme en de proliferatie van massavernietigingswapens samengevat voor alle entiteiten die onder de witwaspreventiewet vallen. Deze samenvatting is daarom ook van belang voor advocaten. Ze biedt u een goed inzicht in de actuele risico’s, waardoor u uw eigen risicoanalyses daarop kunt afstemmen.

Meer lezen
Deontologie Podcast

Podcast Ten Gronde: F*Q deontologie

In een boeiende aflevering van de podcast Ten Gronde, gemodereerd door bestuurder Jan Meerts, wordt de deontologie kritisch in vraag gesteld, met een focus op de veranderende landschappen van ethiek en praktijk. Mr. Eva Raepsaet, stafhouder Luk Delbrouck en vice-stafhouder Frank Judo betreden de arena om te debatteren over de ethiek en de grenzen van het beroep.

Deze podcast biedt een unieke kans om diepgaand inzicht te krijgen in de ethiek en de moderne ontwikkelingen van het beroep. Luister alsof u er zelf bij was!

Meer lezen
Deontologie Rechten van de mens

Het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens: een steun voor klokkenluiders

Recente wetten versterken de bescherming van klokkenluiders in Belgische privébedrijven en de federale publieke sector. Deze wetten, voortkomend uit een Europese richtlijn, bieden niet alleen bescherming maar ook diverse vormen van ondersteuning via het onafhankelijke Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens (FIRM). Advocaten en advocatenkantoren die geïnteresseerd zijn in de verdediging van klokkenluiders worden opgeroepen om zich bij het FIRM te melden.

Meer lezen
Deontologie Fiscaal recht

Nieuwjaarsgeschenk van het Grondwettelijk Hof

Het Grondwettelijk Hof heeft op 11 januari 2024 opnieuw het beroepsgeheim van de advocaat beschermd in een bevestiging van zijn eerdere DAC6-rechtspraak. Ditmaal handelen de arresten over de omzettingsregelgeving op federaal niveau en op het niveau van de Franstalige Gemeenschap, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Meer lezen
Deontologie

Individueel e-mailadres voortaan verplicht

Advocaten moeten vanaf nu bereikbaar zijn via een (individueel) e-mailadres. Dat besliste onze algemene vergadering.

Meer lezen
Deontologie

OVB waarschuwt voor platform 'starofservice.be'

Het platform “starofservice.be” beweert via het internet vragers en aanbieders van ‘diensten’ met elkaar in contact te brengen. Er is ernstige twijfel over het bonafide karakter ervan, zodat de OVB elke samenwerking afraadt. Samenwerking kan bovendien zware deontologische inbreuken opleveren.

Meer lezen
Tucht

Onrechtmatig verzet niet langer mogelijk in procedures zoals in tucht

Onze algemene vergadering keurde op 8 februari 2023 een wijzigingsreglement goed dat voortaan (onder meer) de mogelijkheid biedt aan de raad van de Orde om verzet in procedures zoals in tucht ongedaan te verklaren. Dat reglement trad recent in werking.

Meer lezen
Deontologie Fiscaal recht

Het Grondwettelijke Hof verdedigt opnieuw ons beroepsgeheim bij DAC6

Het Grondwettelijke Hof heeft vandaag opnieuw uitspraak gedaan met betrekking tot een Vlaams decreet dat de administratieve samenwerking op het gebied van belastingen regelt. Het Hof respecteert opnieuw het beroepsgeheim van ons beroep.

Meer lezen
Deontologie Witwaspreventie

OVB waarschuwt voor opleiding witwaspreventie door SwiftSkills

We vernamen dat SwiftSkills, een e-learning platform, advocaten via een misleidend e-mailbericht aanspoort om deel te nemen aan een opleiding over hun verplichtingen onder de wet van 18 september 2017 ‘tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten’ (WPW).

Meer lezen