Ga verder naar de inhoud

Rechtspraak-advocatuur Hof van Justitie Europese Unie schiet het recht op bescherming van per­soons­ge­ge­vens te hulp

Op 6 oktober 2015 sprak het Hof van Justitie van de Europese Unie zich uit in de veelbesproken "Safe Harbor" zaak.

De uitspraak komt als antwoord op de prejudiciële vraag van het Ierse High Court, naar aanleiding van de klacht van Facebookgebruiker Schrems. Die vond het ongehoord dat Facebook Ireland zijn persoonsgegevens overmaakte aan Facebook Inc., dat die gegevens op Amerikaanse servers verwerkte.

Hij betwiste in het bijzonder de automatische toepassing van de "Veiligehavenbeginselen" voor gegevens gestockeerd op Amerikaanse servers, naar aanleiding van de onthullingen van Edward Snowden en het daaropvolgende NSA-schandaal.

Merve Köse

Jurist deontologie
Merve Köse

Dominique Dombret

Jurist deontologie
Dominique Dombret

Deel dit artikel

Rolnummer: 650 en 627

Op 6 oktober 2015 sprak het Hof van Justitie van de Europese Unie zich uit in de veelbesproken "Safe Harbor" zaak.

De uitspraak kwam als antwoord op de prejudiciële vraag van het Ierse High Court, naar aanleiding van de klacht van Facebookgebruiker Maximilian Schrems. Die vond het ongehoord dat Facebook Ireland zijn persoonsgegevens overmaakte aan Facebook Inc., een bedrijf gevestigd in de USA, dat die gegevens op Amerikaanse servers verwerkte.

Hij betwiste in het bijzonder de automatische toepassing van de "Veiligehavenbeginselen" voor gegevens gestockeerd op Amerikaanse servers, naar aanleiding van de onthullingen van Edward Snowden en het daaruitvolgende NSA schandaal.

Schrems vraagt verbod om zijn gegevens door te sturen naar Amerikaanse servers van Facebook

Wie op het grondgebied van de Europese Unie woont en Facebook gebruikt, moet bij zijn inschrijving een overeenkomst ondertekenen met Facebook Ireland, een dochteronderneming van Facebook Inc., dat zelf in de Verenigde Staten gevestigd is. De persoonsgegevens van die gebruikers worden geheel of gedeeltelijk doorgegeven naar en verwerkt door servers van Facebook Inc. die zich op het grondgebied van de Verenigde Staten bevinden.

Maximilan Schrems, een Oostenrijker die sinds 2008 lid is van Facebook, diende op 25 juni 2013 een klacht in bij de Ierse Data Protection Commissioner. Die autoriteit ziet toe op de correcte toepassing van de Europese en nationale privacy- en databeschermingsregels in Ierland. In zijn klacht vroeg Schrems om Facebook Ireland te verbieden zijn persoonsgegevens naar de USA door te geven. Het geldende recht en de praktijk in dat land bieden volgens hem geen waarborgen voor afdoende bescherming van de gegevens tegen de mass surveillance die er door overheidsinstanties wordt uitgevoerd.

Zijn vraag was onder meer gegrond op de onthullingen die Edward Snowden heeft gedaan over de praktijken van de NSA.

De Commissioner achtte het niet noodzakelijk om de klacht verder te onderzoeken, wegens een beschikking1 van de Europese Commissie waarin is vastgesteld dat de USA voldoende waarborgen biedt voor een passend beschermingsniveau van verwerkte en gestockeerde persoonsgegevens.

Schrems' klacht vindt gehoor bij het Ierse High Court

Schrems stelde vervolgens tegen de beschikking beroep in bij het Ierse High Court. Dat oordeelde dat op grote schaal ongedifferentiëerde toegang tot persoonsgegevens in strijd is met het evenredigheidsbeginsel en met de fundamentele waarden toegenkend door de Ierse Grondwet. Bij dergelijke praktijken beschikken de Europese burgers niet over een effectief recht om te worden gehoord, aangezien het toezicht op de activiteiten van de inlichtingendiensten plaatsvindt in het kader van een procedure die in het geheim en niet op tegenspraak verloopt.

Het High Court veroordeelde in het bijzonder de praktijken van de Amerikaanse overheidsinstanties zoals NSA en FBI waarmee ze zich toegang verschaffen tot persoonsgegevens, die zijn doorgegeven naar de USA, in het kader van de grootschalige en ongedifferentieerde surveillance en onderschepping die zij uitvoeren. 

Aangezien sprake is van uitvoering en toepassing van Europese rechtsregels, besloot het Ierse High Court aan het Hof van Justitie van de EU de vraag te stellen naar de rechtmatigheid van de "Veiligehavenregeling" van beschikking 2000/520 en de onderzoekstaken van de bevoegde toezichthoudende autoriteit.

Oordeel van het Hof van Justitie van de EU

Het Hof oordeelde dat de Veiligehavenbeginselen voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer, zoals bevestigd door de Europese Commissie in haar beschikking (2000/520), niet kunnen belemmeren dat een toezichthoudende autoriteit van een lidstaat kan starten met een onderzoek van een verzoek van die persoon over bescherming van zijn rechten. Voorwaarde is dat de persoon aanvoert dat het geldende recht en de praktijk in een derde land (hier: de USA) geen waarborgen bieden voor een passend beschermingsniveau van zijn rechten en vrijheden inzake de verwerking zijn persoonsgegevens die vanuit een lidstaat naar (de USA) dat derde land zijn doorgegeven.

Het Hof verklaarde de beschikking tevens ongeldig.

Gerelateerd nieuws

Deze berichten verschenen recent:
Deontologie

Inzicht in nationale risicoanalyse witwaspreventie

De Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI) heeft de nationale risicoanalyse over witwassen van geld, financiering van terrorisme en de proliferatie van massavernietigingswapens samengevat voor alle entiteiten die onder de witwaspreventiewet vallen. Deze samenvatting is daarom ook van belang voor advocaten. Ze biedt u een goed inzicht in de actuele risico’s, waardoor u uw eigen risicoanalyses daarop kunt afstemmen.

Meer lezen
Deontologie Podcast

Podcast Ten Gronde: F*Q deontologie

In een boeiende aflevering van de podcast Ten Gronde, gemodereerd door bestuurder Jan Meerts, wordt de deontologie kritisch in vraag gesteld, met een focus op de veranderende landschappen van ethiek en praktijk. Mr. Eva Raepsaet, stafhouder Luk Delbrouck en vice-stafhouder Frank Judo betreden de arena om te debatteren over de ethiek en de grenzen van het beroep.

Deze podcast biedt een unieke kans om diepgaand inzicht te krijgen in de ethiek en de moderne ontwikkelingen van het beroep. Luister alsof u er zelf bij was!

Meer lezen
Deontologie Rechten van de mens

Het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens: een steun voor klokkenluiders

Recente wetten versterken de bescherming van klokkenluiders in Belgische privébedrijven en de federale publieke sector. Deze wetten, voortkomend uit een Europese richtlijn, bieden niet alleen bescherming maar ook diverse vormen van ondersteuning via het onafhankelijke Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens (FIRM). Advocaten en advocatenkantoren die geïnteresseerd zijn in de verdediging van klokkenluiders worden opgeroepen om zich bij het FIRM te melden.

Meer lezen
Deontologie Fiscaal recht

Nieuwjaarsgeschenk van het Grondwettelijk Hof

Het Grondwettelijk Hof heeft op 11 januari 2024 opnieuw het beroepsgeheim van de advocaat beschermd in een bevestiging van zijn eerdere DAC6-rechtspraak. Ditmaal handelen de arresten over de omzettingsregelgeving op federaal niveau en op het niveau van de Franstalige Gemeenschap, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Meer lezen
Deontologie

Individueel e-mailadres voortaan verplicht

Advocaten moeten vanaf nu bereikbaar zijn via een (individueel) e-mailadres. Dat besliste onze algemene vergadering.

Meer lezen
Deontologie

OVB waarschuwt voor platform 'starofservice.be'

Het platform “starofservice.be” beweert via het internet vragers en aanbieders van ‘diensten’ met elkaar in contact te brengen. Er is ernstige twijfel over het bonafide karakter ervan, zodat de OVB elke samenwerking afraadt. Samenwerking kan bovendien zware deontologische inbreuken opleveren.

Meer lezen
Tucht

Onrechtmatig verzet niet langer mogelijk in procedures zoals in tucht

Onze algemene vergadering keurde op 8 februari 2023 een wijzigingsreglement goed dat voortaan (onder meer) de mogelijkheid biedt aan de raad van de Orde om verzet in procedures zoals in tucht ongedaan te verklaren. Dat reglement trad recent in werking.

Meer lezen
Deontologie Fiscaal recht

Het Grondwettelijke Hof verdedigt opnieuw ons beroepsgeheim bij DAC6

Het Grondwettelijke Hof heeft vandaag opnieuw uitspraak gedaan met betrekking tot een Vlaams decreet dat de administratieve samenwerking op het gebied van belastingen regelt. Het Hof respecteert opnieuw het beroepsgeheim van ons beroep.

Meer lezen
Deontologie Witwaspreventie

OVB waarschuwt voor opleiding witwaspreventie door SwiftSkills

We vernamen dat SwiftSkills, een e-learning platform, advocaten via een misleidend e-mailbericht aanspoort om deel te nemen aan een opleiding over hun verplichtingen onder de wet van 18 september 2017 ‘tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten’ (WPW).

Meer lezen