Ga verder naar de inhoud

Rechstpraak-advocatuur Grond­wet­te­lijk Hof bevestigt grond­wet­te­lijk­heid bijdrage aan Be­gro­tings­fonds juridische twee­de­lijns­bij­stand

Bij het Grondwettelijk Hof werd een beroep tot vernietiging ingesteld van de wet van 19 maart 2017 tot oprichting van een Begrotingsfonds voor de juridische tweedelijnsbijstand en van de wet van 26 april 2017 houdende de regeling van de oprichting van een Begrotingsfonds voor de juridische tweedelijnsbijstand voor wat de Raad van State en de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen betreft. Volgens het Grondwettelijk Hof is de verplichting voor rechtzoekenden om een forfaitair bedrag van 20 euro aan het Fonds te betalen bij het inleiden van een procedure of bij een veroordeling in strafzaken verantwoord. Er is geen belemmering van het recht op toegang tot de rechter op onevenredige wijze, omdat er een vrijstelling is voor rechtzoekenden die juridische tweedelijnsbijstand of rechtsbijstand genieten. Doordat per eiser of per verzoeker een bijdrage van 20 euro wordt gevorderd, ontstaat echter het risico dat in procedures met meerdere eisers of verzoekers de in het ongelijk gestelde verweerder een bijdrage moet betalen die veel hoger ligt dan het bedrag van 20 euro dat de wetgever heeft vastgesteld. Daarom heeft het Grondwettelijk Hof in zijn arrest nr. 22/2020 van 13 februari 2020 de woorden “door elke eisende partij” en “per verzoekende partij” vernietigd in de bestreden bepalingen.

Merve Köse

Jurist deontologie
Merve Köse

Dominique Dombret

Jurist deontologie
Dominique Dombret

Deel dit artikel

Voor­ge­schie­de­nis

In zijn arrest nr. 22/2020 van 13 februari 2020 bevestigde het Grondwettelijk Hof (hierna: Hof) grotendeels de grondwettelijkheid van de bijdrage aan het Begrotingsfonds voor de juridische tweedelijnsbijstand (hierna: Fonds).

Een aantal verenigingen hadden een beroep tot vernietiging ingesteld tegen de wet van 19 maart 2017 tot oprichting van een Begrotingsfonds voor de juridische tweedelijnsbijstand en tegen de wet van 26 april 2017 houdende de regeling van de oprichting van een Begrotingsfonds voor de juridische tweedelijnsbijstand voor wat de Raad van State en de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen betreft. De verzoekende partijen klaagden met name aan dat de bijdrage aan het Fonds de toegang van de rechtzoekenden tot de rechter op onevenredige wijze zou belemmeren.

Het Hof stelde echter dat het recht op toegang tot de rechter niet absoluut is en het voorwerp kan uitmaken van financiële beperkingen op voorwaarde dat die geen afbreuk doen aan de essentie zelf van dat recht en evenredig zijn.

In casu beoordeelde het Hof de doeltreffendheid van de juridische tweedelijnsbijstand als een legitiem doel en erkende het Hof dat de wetgever door de personen die juridische tweedelijnsbijstand of rechtsbijstand genieten vrij te stellen gepoogd heeft om het recht op toegang tot de rechter voor de meest behoeftigen te vrijwaren. Voor de andere rechtzoekenden beschouwde het Hof de bijdrage van 20 euro niet als een onoverkomelijk obstakel voor de toegang tot de rechter.

Doordat per eiser of per verzoeker een bijdrage van 20 euro wordt gevorderd, is het evenwel mogelijk dat de partij die het proces verliest ertoe kan worden verplicht een bijdrage te betalen die veel hoger ligt dan het bedrag van 20 euro dat de wetgever heeft vastgesteld. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer verscheidene eisers in het gelijk worden gesteld en de door hen betaalde bijdragen ten laste worden gelegd van de verweerder die het proces heeft verloren. Alsdan zijn de gevolgen niet evenredig met het beoogde doel.

Om die reden vernietigt het Hof de woorden “door elke eisende partij” in artikel 4, §2, eerste lid, van de wet van 19 maart 2017 en de woorden “per verzoekende partij” in artikel 4, §4, eerste en derde lid, van dezelfde wet zoals ingevoegd bij artikel 2 van de wet van 26 april 2017.

Gerelateerd nieuws

Deze berichten verschenen recent:
Deontologie

Inzicht in nationale risicoanalyse witwaspreventie

De Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI) heeft de nationale risicoanalyse over witwassen van geld, financiering van terrorisme en de proliferatie van massavernietigingswapens samengevat voor alle entiteiten die onder de witwaspreventiewet vallen. Deze samenvatting is daarom ook van belang voor advocaten. Ze biedt u een goed inzicht in de actuele risico’s, waardoor u uw eigen risicoanalyses daarop kunt afstemmen.

Meer lezen
Deontologie Podcast

Podcast Ten Gronde: F*Q deontologie

In een boeiende aflevering van de podcast Ten Gronde, gemodereerd door bestuurder Jan Meerts, wordt de deontologie kritisch in vraag gesteld, met een focus op de veranderende landschappen van ethiek en praktijk. Mr. Eva Raepsaet, stafhouder Luk Delbrouck en vice-stafhouder Frank Judo betreden de arena om te debatteren over de ethiek en de grenzen van het beroep.

Deze podcast biedt een unieke kans om diepgaand inzicht te krijgen in de ethiek en de moderne ontwikkelingen van het beroep. Luister alsof u er zelf bij was!

Meer lezen
Deontologie Rechten van de mens

Het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens: een steun voor klokkenluiders

Recente wetten versterken de bescherming van klokkenluiders in Belgische privébedrijven en de federale publieke sector. Deze wetten, voortkomend uit een Europese richtlijn, bieden niet alleen bescherming maar ook diverse vormen van ondersteuning via het onafhankelijke Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens (FIRM). Advocaten en advocatenkantoren die geïnteresseerd zijn in de verdediging van klokkenluiders worden opgeroepen om zich bij het FIRM te melden.

Meer lezen
Deontologie Fiscaal recht

Nieuwjaarsgeschenk van het Grondwettelijk Hof

Het Grondwettelijk Hof heeft op 11 januari 2024 opnieuw het beroepsgeheim van de advocaat beschermd in een bevestiging van zijn eerdere DAC6-rechtspraak. Ditmaal handelen de arresten over de omzettingsregelgeving op federaal niveau en op het niveau van de Franstalige Gemeenschap, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Meer lezen
Deontologie

Individueel e-mailadres voortaan verplicht

Advocaten moeten vanaf nu bereikbaar zijn via een (individueel) e-mailadres. Dat besliste onze algemene vergadering.

Meer lezen
Deontologie

OVB waarschuwt voor platform 'starofservice.be'

Het platform “starofservice.be” beweert via het internet vragers en aanbieders van ‘diensten’ met elkaar in contact te brengen. Er is ernstige twijfel over het bonafide karakter ervan, zodat de OVB elke samenwerking afraadt. Samenwerking kan bovendien zware deontologische inbreuken opleveren.

Meer lezen
Tucht

Onrechtmatig verzet niet langer mogelijk in procedures zoals in tucht

Onze algemene vergadering keurde op 8 februari 2023 een wijzigingsreglement goed dat voortaan (onder meer) de mogelijkheid biedt aan de raad van de Orde om verzet in procedures zoals in tucht ongedaan te verklaren. Dat reglement trad recent in werking.

Meer lezen
Deontologie Fiscaal recht

Het Grondwettelijke Hof verdedigt opnieuw ons beroepsgeheim bij DAC6

Het Grondwettelijke Hof heeft vandaag opnieuw uitspraak gedaan met betrekking tot een Vlaams decreet dat de administratieve samenwerking op het gebied van belastingen regelt. Het Hof respecteert opnieuw het beroepsgeheim van ons beroep.

Meer lezen
Deontologie Witwaspreventie

OVB waarschuwt voor opleiding witwaspreventie door SwiftSkills

We vernamen dat SwiftSkills, een e-learning platform, advocaten via een misleidend e-mailbericht aanspoort om deel te nemen aan een opleiding over hun verplichtingen onder de wet van 18 september 2017 ‘tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten’ (WPW).

Meer lezen