Ga verder naar de inhoud

Rechtspraak-advocatuur EHRM: Het recht op tegenspraak is geen vrijgeleide voor loze be­schul­di­gin­gen

In het arrest-Füchs oordeelt het EHRM dat de veroordeling van een Duitse advocaat wegens lasterlijke beweringen tegenover een deskundige, geen schending van het recht op vrije meningsuiting (artikel 10 EVRM) uitmaakt. De verdediging mag kritisch tegenspraak voeren over het deskundigenbewijs in strafzaken, maar dat is geen vrijgeleide voor loze beschuldigingen zonder objectieve grondslag.

Merve Köse

Jurist deontologie
Merve Köse

Dominique Dombret

Jurist deontologie
Dominique Dombret

Deel dit artikel

Rolnummer: 29222/11 en 64345/11

Een Duitse advocaat verdedigt een man die wordt verdacht van het bezit van kinderporno. De inhoud van versleutelde bestanden op de computer van de verdachte wordt met behulp van een computerdeskundige onthuld. In zijn verweer tegen de beschuldiging van zijn cliënt trekt de advocaat ten strijde tegen de deskundige. Hij beweert dat de deskundige de bestanden heeft gemanipuleerd. Zonder uitleg over de werkwijze van de deskundige, is zijn getuigenis bovendien uiterst twijfelachtig. De deskundige dient daarop klacht in tegen de advocaat. De Duitse rechtbank veroordeelt de advocaat tot een geldboete voor laster, omdat hij de deskundige zonder objectieve grond verwijt valse resultaten te hebben meegedeeld. De advocaat krijgt een tuchtsanctie omdat de waardigheid van het beroep is geschonden.

EHRM wijst klacht advocaat af

Daarop trekt de advocaat naar Straatsburg. Hij werpt voor het EHRM op dat zijn expressievrijheid (artikel 10 EVRM) is geschonden: als advocaat moet hij zich kritisch kunnen uitlaten over methoden van deskundigen die in rechte getuigen en twijfel kunnen uiten over de accuraatheid van die deskundigenverklaringen. Het EHRM gaat hier evenwel niet in mee. Omdat de advocaat een centrale positie in de rechtsbedeling inneemt en als 'brug' fungeert tussen de burger en justitie, kunnen beperkingen van zijn expressievrijheid toegelaten zijn. 

Beperkingen kunnen in casu legitiem zijn om de reputatie van de deskundige te beschermen, die zijn opdracht moet uitvoeren zonder verstoord te worden door offensieve verbale aanvallen. Het EHRM acht de veroordeling gerechtvaardigd omdat de advocaat zonder objectieve grondslag kritiek levert op de deskundige om zijn reputatie te schaden en zijn getuigenis zo nutteloos te maken. Van een advocaat kan nochtans verwacht worden dat hij zijn beweringen staaft. Een advocaat mag zich wel kritisch en in scherpe bewoordingen uitlaten over het bewijs van de tegenpartij, maar doet dat steeds discreet, eerlijk en waardig. De straf was niet disproportioneel, zodat het EHRM de klacht als ongegrond afwees.

Loze beschuldigingen vallen niet onder bescherming expressievrijheid

Het recht op tegenspraak, een fundamenteel onderdeel van het recht op een eerlijk proces, vereist dat de verdediging zich in principe tegen het gebruik van elk bewijsmiddel mag verzetten en de authenciteit of betrouwbaarheid ervan mag betwisten. De verdediging mag dus steeds haar opmerkingen over het verslag of de getuigenis van een deskundige formuleren. Dat is echter geen onbeperkt recht, zo bewijst dit arrest. Hoewel het EHRM ook eerder al erkende dat een advocaat zich in scherpe bewoordingen mag uitlaten jegens rechters, advocaten en deskundigen, vallen loze beschuldigingen dus niet onder die bescherming van de expressievrijheid van de advocatuur.

Gerelateerd nieuws

Deze berichten verschenen recent:
Deontologie

Inzicht in nationale risicoanalyse witwaspreventie

De Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI) heeft de nationale risicoanalyse over witwassen van geld, financiering van terrorisme en de proliferatie van massavernietigingswapens samengevat voor alle entiteiten die onder de witwaspreventiewet vallen. Deze samenvatting is daarom ook van belang voor advocaten. Ze biedt u een goed inzicht in de actuele risico’s, waardoor u uw eigen risicoanalyses daarop kunt afstemmen.

Meer lezen
Deontologie Podcast

Podcast Ten Gronde: F*Q deontologie

In een boeiende aflevering van de podcast Ten Gronde, gemodereerd door bestuurder Jan Meerts, wordt de deontologie kritisch in vraag gesteld, met een focus op de veranderende landschappen van ethiek en praktijk. Mr. Eva Raepsaet, stafhouder Luk Delbrouck en vice-stafhouder Frank Judo betreden de arena om te debatteren over de ethiek en de grenzen van het beroep.

Deze podcast biedt een unieke kans om diepgaand inzicht te krijgen in de ethiek en de moderne ontwikkelingen van het beroep. Luister alsof u er zelf bij was!

Meer lezen
Deontologie Rechten van de mens

Het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens: een steun voor klokkenluiders

Recente wetten versterken de bescherming van klokkenluiders in Belgische privébedrijven en de federale publieke sector. Deze wetten, voortkomend uit een Europese richtlijn, bieden niet alleen bescherming maar ook diverse vormen van ondersteuning via het onafhankelijke Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens (FIRM). Advocaten en advocatenkantoren die geïnteresseerd zijn in de verdediging van klokkenluiders worden opgeroepen om zich bij het FIRM te melden.

Meer lezen
Deontologie Fiscaal recht

Nieuwjaarsgeschenk van het Grondwettelijk Hof

Het Grondwettelijk Hof heeft op 11 januari 2024 opnieuw het beroepsgeheim van de advocaat beschermd in een bevestiging van zijn eerdere DAC6-rechtspraak. Ditmaal handelen de arresten over de omzettingsregelgeving op federaal niveau en op het niveau van de Franstalige Gemeenschap, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Meer lezen
Deontologie

Individueel e-mailadres voortaan verplicht

Advocaten moeten vanaf nu bereikbaar zijn via een (individueel) e-mailadres. Dat besliste onze algemene vergadering.

Meer lezen
Deontologie

OVB waarschuwt voor platform 'starofservice.be'

Het platform “starofservice.be” beweert via het internet vragers en aanbieders van ‘diensten’ met elkaar in contact te brengen. Er is ernstige twijfel over het bonafide karakter ervan, zodat de OVB elke samenwerking afraadt. Samenwerking kan bovendien zware deontologische inbreuken opleveren.

Meer lezen
Tucht

Onrechtmatig verzet niet langer mogelijk in procedures zoals in tucht

Onze algemene vergadering keurde op 8 februari 2023 een wijzigingsreglement goed dat voortaan (onder meer) de mogelijkheid biedt aan de raad van de Orde om verzet in procedures zoals in tucht ongedaan te verklaren. Dat reglement trad recent in werking.

Meer lezen
Deontologie Fiscaal recht

Het Grondwettelijke Hof verdedigt opnieuw ons beroepsgeheim bij DAC6

Het Grondwettelijke Hof heeft vandaag opnieuw uitspraak gedaan met betrekking tot een Vlaams decreet dat de administratieve samenwerking op het gebied van belastingen regelt. Het Hof respecteert opnieuw het beroepsgeheim van ons beroep.

Meer lezen
Deontologie Witwaspreventie

OVB waarschuwt voor opleiding witwaspreventie door SwiftSkills

We vernamen dat SwiftSkills, een e-learning platform, advocaten via een misleidend e-mailbericht aanspoort om deel te nemen aan een opleiding over hun verplichtingen onder de wet van 18 september 2017 ‘tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten’ (WPW).

Meer lezen