Wat zijn de gevolgen van boek XIX WER “Schulden van de consument” voor advocaten die optreden als schuld­in­vor­de­raar?

Titel 2 van boek XIX WER handelt vervolgens over de minnelijke invordering van schulden. De wet van 20 december 2002 betreffende de minnelijke invordering van schulden van de consument is hier in een aangepaste versie opgenomen.

Een belangrijk nieuw element is dat advocaten, ministeriële ambtenaren en gerechtelijke mandatarissen in de uitoefening van hun beroep of functie aan de controle van de Economische Inspectie zullen worden onderworpen.

Er kan geen activiteit van minnelijke invordering van schulden worden uitgeoefend zonder voorafgaandelijk bij de FOD Economie te zijn ingeschreven. De verplichte voorafgaande inschrijving is echter niet van toepassing op advocaten, ministeriële ambtenaren of gerechtelijke mandatarissen in de uitoefening van hun beroep of hun ambt. Bijgevolg zal de sanctie van schrapping van de inschrijving als schuldinvorderaar ook niet op hen van toepassing zijn.

Titel 2 van boek XIX WER omvat tal van verplichtingen waaraan iedere actor die een activiteit van minnelijke invordering uitoefent moet voldoen:

• Er wordt een nieuwe verificatieverplichting voor de schuldinvorderaar ingevoerd. Elke activiteit van minnelijke invordering begint bij die nieuwe verplichting om na te gaan of aan de voorwaarden van Titel 1 van boek XIX WER is voldaan met betrekking tot de bedragen die van de consument kunnen worden gevorderd. De consument kan niet in gebreke worden gesteld als de schuldinvorderaar vaststelt dat deze voorwaarden niet werden nageleefd. De invorderaar moet te allen tijde kunnen bewijzen dat hij zijn controleplicht is nagekomen.

• Daarnaast begint elke activiteit van minnelijke invordering met het versturen van een ingebrekestelling aan de consument. De consument moet eerst in gebreke worden gesteld voor enige andere maatregel of handeling van minnelijke invordering mag worden verricht. Er mogen met name geen verdere minnelijke invorderingsmaatregelen of -acties worden ondernomen voor het verstrijken van een termijn van veertien kalenderdagen die ingaat op de derde werkdag na de verzending van de ingebrekestelling. Voor het versturen van de verplichte ingebrekestelling door de schuldinvorderaar zijn allerlei wettelijke vereisten opgelegd.

• Wanneer de consument verzoekt om een uitstel van betaling of om een afbetalingsplan mogen geen verdere stappen in de minnelijke invordering worden ondernomen zolang er geen beslissing is genomen over zijn verzoek. Een soortgelijke regel is vastgesteld voor het geval de consument een beroep zou doen op een schuldbemiddelaar of via een aanvraag een procedure inzake collectieve schuldenregeling heeft ingediend. Er is ook voorzien in dergelijk moratorium wanneer de consument zijn schuld op gemotiveerde wijze betwist.

• Indien de schuldeiser geen eerste herinnering aan zijn schuldenaar heeft gezonden alvorens de inning van zijn schuldvordering aan een derde toe te vertrouwen, moet de derde op zijn beurt de termijn van veertien kalenderdagen in acht nemen voordat aanspraak kan gemaakt worden op het eventuele voorziene schadebeding. Deze verplichting voorkomt dat een schuldeiser de inning van zijn vordering aan een derde overdraagt om te ontsnappen aan het zenden van de eerste herinnering om de termijn van veertien kalenderdagen te doen ingaan voordat schadebedingen kunnen worden ingeroepen.

• Daarnaast gelden er minimale regels die gerespecteerd moeten worden bij een huisbezoek.

• Er wordt voortaan uitdrukkelijk bepaald dat de schuldinvorderaar elke afspraak moet bevestigen die hij met een consument maakt over de betaling van een schuld.

• De schuldinvorderaar is verplicht om de consument actief te informeren omtrent alle schulden waarvoor een aanzuiveringsplan geldt. Ook is voorzien in een verplichting om de schuldenaar te informeren wanneer hij zijn schuld volledig heeft afgelost.

• Een centraal principe is dat de schuldinvorderaar geen aparte vergoeding, los van de schadebedingen, van de consument mag eisen voor zijn tussenkomst.

Op 6 oktober 2022 ontving de OVB vanwege het kabinet van minister Dermagne een adviesaanvraag met betrekking tot het voorontwerp van wet houdende invoeging van boek XIX “Schulden van de consument” in het Wetboek van economisch recht. Op 12 oktober 2022 hebben we ons advies overgemaakt aan het kabinet. 

We hebben ons in ons advies uitdrukkelijk verzet tegen het gegeven dat advocaten onder het toezicht van de Economische Inspectie zouden worden geplaatst met betrekking tot het inhoudelijke werk dat zij verrichten in het kader van de minnelijke invordering van schulden. We hebben er in ons advies ook voor gewaarschuwd dat het voorontwerp onvoldoende waarborgen bevat met betrekking tot het beroepsgeheim van de advocaat.

Er werd helaas geen rekening gehouden met onze opmerkingen.

We onderzoeken momenteel de mogelijkheid en ook de opportuniteit om een vordering tot schorsing en/of een beroep tot vernietiging bij het Grondwettelijk Hof in te stellen tegen de wet van 4 mei 2023.