Voorzitter op vrijdag: "Inzetten op educatieve communicatie, digitalisering en alternatieve geschillenoplossing, daarin valt nog bijzonder veel te winnen"
Rule of Law Report beveelt meer middelen voor justitie aan
Het jaarlijkse Rule of Law Report van de Europese Commissie werd recent gepubliceerd. Ook dit jaar heeft de advocatuur haar bijdrage geleverd en komen onze aandachtspunten bij de Belgische rechtstaat aan bod.
Jaarlijkse rapportering
Sinds 2020 evalueert het Rule of Law Report jaarlijks de situatie van de rechtstaat in iedere EU-lidstaat en de EU als geheel. Met input van de relevante actoren op het terrein, waaronder ook de Ordes, detecteert het belangrijke uitdagingen en beveelt het noodzakelijke hervormingen aan.
Naar traditie onderschrijft het rapport de belangrijke rol van de advocaat:
“Lawyers play a key role in ensuring the protection of fundamental rights and the strengthening of the rule of law, including the right to a fair trial. Steps towards ensuring the right of access to a lawyer are ongoing in several Member States. (…) One essential element of the freedom of exercise of legal professions is respect for the confidentiality of the relationship with clients, as confirmed in the Council of Europe standards.”
Dergelijke uitspraken zijn uiteraard positief, maar krijgen pas betekenis als ze in de praktijk niet gevolgd worden met voorstellen die de fundamentele principes van de advocatuur op de helling zetten. Helaas hebben we dat de afgelopen jaren al een paar keer zien gebeuren.
Bevindingen voor België
De perceptie van onafhankelijkheid van justitie onder de bevolking is al jaren min of meer constant (66%). Verwacht wordt dat dit nog verder verbetert via de overheveling van het budgetbeheer van de uitvoerende naar de rechterlijke macht.
Andere positieve punten die de Commissie aanhaalt zijn versterkte richtlijnen over de confidentialiteit van de gesprekken tussen advocaat en cliënt, dit naar aanleiding van het afluisterschandaal in PZ Erpe-Mere, de digitalisering van justitie en de extra middelen (zowel personeel als financieel) die ter beschikking werden gesteld.
Het rapport stelt echter terecht dat die inspanningen nog onvoldoende zijn om de structurele gebreken en tekorten aan te pakken en verwijst ook naar de aanzienlijke gerechtelijke achterstand in verschillende rechtbanken en hoven. Het budget voor justitie ligt bovendien onder het Europees gemiddelde.
De Commissie maakt ook melding van onze opmerking dat advocaten steeds vaker onder druk worden gezet door verbalisanten, onderzoeksrechters, etc., wat een wezenlijke impact heeft op de rechten van verdediging.
Ten slotte merkt het rapport de problemen met de implementatie van arresten van het EHRM op. Het gaat inmiddels al om 26 arresten die wachten op uitvoering door de Belgische Staat.
Lees het Rule of Law Report 2023
Ook interessant
"Europa voor Echt" bereikt jongeren met juridische quiz over rechtstaat
In aanloop naar de afgelopen verkiezingen hebben we een campagne gelanceerd genaamd "Europa voor Echt", gericht op jongeren tussen 16 en 23 jaar. De campagne, die plaatsvond tijdens de maand mei, had als doel om de jongere generatie bewust te maken van het belang van de rechtstaat in Europa.
Meerderheid verkiezingsprogramma’s bedreigt de rechtstaat
Het merendeel van de verkiezingsprogramma’s bevatten punten die een rechtstreekse bedreiging vormen voor de rechtstaat, geen enkele partij biedt 100% garantie op de principes ervan. De rechtstaat blijkt geen rustig bezit maar een werkwoord.