Voorzitter op vrijdag: "Inzetten op educatieve communicatie, digitalisering en alternatieve geschillenoplossing, daarin valt nog bijzonder veel te winnen"
Rol stafhouder bij onderzoek informaticasysteem van advocaat verduidelijkt
Het Grondwettelijk Hof sprak zich in een arrest van 29 april 2021 uit over de bescherming van het beroepsgeheim bij een niet-geheime opzoeking in het informaticasysteem van een advocaat. Hoewel het Hof vindt dat artikel 39bis, §9 Sv. het beroepsgeheim niet schendt, verduidelijkt het wel hoe de bepaling geïnterpreteerd moet worden om daaraan te voldoen.
Argumenten
Artikel 39bis, §9 Sv. laat de procureur des Konings toe om te beslissen wat al dan niet onder het beroepsgeheim van de advocaat valt. In tegenstelling tot de onafhankelijke en onpartijdige onderzoeksrechter, is de procureur des Konings een partij in het strafproces. Die partij neemt kennis van elementen die gedekt zijn door het beroepsgeheim.
Dat die elementen niet worden opgenomen in het proces-verbaal en dat de betrokken personen tot geheimhouding zijn verplicht, belet niet dat overheden daarvan kennis zullen hebben genomen. Dat kan een weerslag hebben op het verloop van de procedure en een mogelijke schending van de wapengelijkheid met zich meebrengen.
Daarnaast doet de omschrijving dat de procureur des Konings de stafhouder moet informeren van wat volgens hem onder het beroepsgeheim valt, vragen rijzen bij hoe effectief de stafhouder zijn rol als filter ter bescherming van het beroepsgeheim kan vervullen.
Belang beroepsgeheim
Het Hof bevestigt de grote principes van het beroepsgeheim van advocaten. Het beroepsgeheim wordt gedefinieerd als een essentieel bestanddeel van het recht op eerbiediging van het privéleven en van de noodzakelijke vertrouwensrelatie tussen cliënt en advocaat en derhalve de rechten van verdediging.
Het Hof verduidelijkt en benadrukt ook de rol die artikel 39bis, §9 Sv. aan de stafhouder toebedeelt. De procureur des Konings moet de stafhouder op de hoogte brengen vóór de uitvoering van de maatregel zodat die aanwezig kan zijn, de documenten die de procureur des Konings wenst in te zien vooraf kan onderzoeken, en kan meedelen wat volgens hem onder het beroepsgeheim valt. Bij onenigheid kan de stafhouder zijn voorbehoud maken in het proces-verbaal.
Pyrrusoverwinning?
Onder voorbehoud van deze weliswaar belangrijke en verhelderende interpretatie, verwerpt het Hof echter het beroep. Het oordeelt dat de bijzondere prerogatieven waarover de procureur des Konings beschikt, gepaard gaan met voldoende procedurele waarborgen en derhalve niet strijdig zijn met de rechten van de betrokken personen.
Het staat nog altijd aan de procureur des Konings om uitspraak te doen over het al dan niet vertrouwelijke karakter van de elementen die hij wenst in te zien. Hij is weliswaar wettelijk verantwoordelijk voor het goede verloop van het opsporingsonderzoek en de kamer van inbeschuldigingstelling kan nagaan of de in aanmerking genomen elementen niet worden gedekt door het beroepsgeheim en uit het strafdossier moeten worden verwijderd, maar dit is enkel a posteriori. Het parket heeft op dat moment alle documenten al wel kunnen inkijken.
Achtergrond
Artikel 39bis, §9 Sv. werd ingevoegd bij artikel 6, 4° van de wet van 5 mei 2019 houdende diverse bepalingen in strafzaken en erediensten. De paragraaf bepaalt de voorwaarden waaronder een onderzoek in het informaticasysteem van een advocaat kan worden uitgevoerd. De wetgever wilde daarmee tegemoetkomen aan het eerdere arrest van het Grondwettelijk Hof van 6 december 2018 (nr. 174/2018), dat artikel 39bis vernietigde in zoverre daarin niet in een specifieke bepaling was voorzien om het beroepsgeheim van advocaten te beschermen.
Maar de nieuwe paragraaf zet het beroepsgeheim opnieuw op de helling. Daarom sloten we ons aan bij het vernietigingsberoep ingesteld door de OBFG.
Ook interessant
Inzicht in nationale risicoanalyse witwaspreventie
De Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI) heeft de nationale risicoanalyse over witwassen van geld, financiering van terrorisme en de proliferatie van massavernietigingswapens samengevat voor alle entiteiten die onder de witwaspreventiewet vallen. Deze samenvatting is daarom ook van belang voor advocaten. Ze biedt u een goed inzicht in de actuele risico’s, waardoor u uw eigen risicoanalyses daarop kunt afstemmen.
Podcast Ten Gronde: F*Q deontologie
In een boeiende aflevering van de podcast Ten Gronde, gemodereerd door bestuurder Jan Meerts, wordt de deontologie kritisch in vraag gesteld, met een focus op de veranderende landschappen van ethiek en praktijk. Mr. Eva Raepsaet, stafhouder Luk Delbrouck en vice-stafhouder Frank Judo betreden de arena om te debatteren over de ethiek en de grenzen van het beroep.
Deze podcast biedt een unieke kans om diepgaand inzicht te krijgen in de ethiek en de moderne ontwikkelingen van het beroep. Luister alsof u er zelf bij was!