OVB stapt naar Grond­wet­te­lijk Hof tegen de at­ten­tie­plicht

Het decreet van 21 mei 2021 tot wijziging van het decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges, wat betreft de optimalisatie van de procedures (DBRC-decreet) wijzigt op een aantal belangrijke punten het procedureverloop bij de Dienst van de Bestuursrechtscolleges, waaronder de Raad voor Vergunningsbetwistingen.

Vooral de wijzigingen die het wijzigingsdecreet in artikel 35 van het DBRC-decreet trokken onze aandacht:

In artikel 35 van hetzelfde decreet, gewijzigd bij de decreten van 3 juli 2015 en 9 december 2016, wordt het derde lid vervangen door wat volgt:

"Zonder afbreuk te doen aan de mogelijkheid om de schending aan te voeren van regels die de openbare orde aanbelangen, kan de schending van een norm of algemeen rechtsbeginsel in elk van de volgende gevallen geen aanleiding geven tot een vernietiging:

1° als de partij die de schending aanvoert, niet wordt benadeeld door de ingeroepen onwettigheid. De omstandigheid dat de aangevoerde schending een onwettigheid uitmaakt die mogelijk aanleiding kan geven tot vernietiging, maakt op zich niet dat de partij benadeeld wordt door de ingeroepen onwettigheid;

2° als de ingeroepen onwettigheid kennelijk niet strekt tot bescherming van de belangen van degene die zich daarop beroept;

3° als de partij kennelijk verzuimd heeft de ingeroepen onwettigheid aan te voeren op het nuttige ogenblik waarop het kon worden aangevoerd tijdens de bestuurlijke procedure.".

De inwerkingtreding van de meeste procedurele aanpassingen moet nog door de Vlaamse regering bepaald worden en is afhankelijk van een uitvoeringsbesluit, maar de wijzigingen in artikel 35 traden wel al in werking vanaf 24 juni 2021. De regels zijn dus van toepassing op vorderingen die vanaf die datum worden, of werden, ingediend.

In het nieuwe artikel 35 DBRC-decreet werd met de wijziging onder meer een zogenaamde 'attentieplicht' ingevoerd. Die plicht houdt in dat, behalve dan als de schending ook de openbare orde aanbelangen, onwettigheden niet langer tot vernietiging van een beslissing zouden mogen leiden als blijkt dat een partij 'kennelijk verzuimd' zou hebben om die onwettigheid ook eerder tijdens de administratieve procedure, op het nuttige ogenblik waarop dat kon, op te werpen.

Deze nieuwe bepaling moet dus in een aanzienlijk aantal gevallen de vernietiging van een - onwettige - beslissing verhinderen.

Veel is evenwel ook onduidelijk. Tot welke gevallen het toepassingsgebied van deze bepaling reikt, zoals bijvoorbeeld wat onder een kennelijk verzuim moet worden begrepen, blijkt niet uit de tekst van het decreet, maar ook niet uit de parlementaire voorbereiding erop. Ook de Raad van State had dit trouwens in zijn advies al opgemerkt.

Deze week besliste de OVB om een vernietigingsberoep bij het Grondwettelijk Hof in te stellen tegen het wijzigingsdecreet van 21 mei 2021, waarbij de attentieplicht werd ingevoerd.

"Deze aanpassing van het DBCR-decreet raakt de OVB manifest in het hart van haar werking: rechtzoekenden worden duidelijk de toegang tot de rechter extra bemoeilijkt, en deze attentieplicht zorgt voor advocaten ook voor een (onnodige) hogere druk op hun dossierbehandeling, zonder dat dit noodzakelijk meer kans op een oplossing van het geschil biedt", zo stelt bevoegd bestuurder van de OVB Bram Vandromme. "In die omstandigheden zijn wij genoodzaakt om naar het Grondwettelijk Hof te stappen, wat we ook zullen doen".