Voorzitter op vrijdag: "Inzetten op educatieve communicatie, digitalisering en alternatieve geschillenoplossing, daarin valt nog bijzonder veel te winnen"
De afschaffing van gevangenisstraffen tot 6 maanden: ideologie of pragmatisme?
Minister van Justitie Van Quickenborne vroeg en kreeg opnieuw uitstel voor de uitvoering van de korte gevangenisstraffen. Hij liet ook optekenen dat hij de gevangenisstraffen tot zes maanden wil afschaffen.
Als u erop had kunnen wedden, u had er geen cent mee verdiend. Zo voorspelbaar is het zoveelste uitstel van de uitvoering van de korte gevangenisstraffen dat gisteren werd goedgekeurd in de kamercommissie Justitie. In plaats van 1 juni 2022 als deadline wordt de invoering uitgesteld en gespreid over twee fases: vanaf september 2022 zouden (we houden het voorlopig in de voorwaardelijke wijs) de straffen van 2 tot 3 jaar worden uitgevoerd en vanaf september 2023 de straffen onder de 2 jaar.
De schuldigen: de aanhoudende overbevolking in de gevangenissen, het wachten op voldoende detentiehuizen en de opening van nieuwe gevangenissen. De oplossing die de minister naar voren schuift is echter niet enkel het uitstel van de korte vrijheidsstraffen, maar ook de afschaffing van de gevangenisstraffen korter dan 6 maanden in het nieuwe Strafwetboek.
Het idee is niet nieuw
Het voorstel van de commissie tot hervorming van het strafrecht, dat al uit 2019 dateert, ging reeds uit van het principe dat een gevangenisstraf het ultimum remedium moest zijn. Bij straffen van niveau 1 zouden op basis van dat voorstel geen vrijheidsstraffen meer kunnen worden opgelegd. Bij niveau 2 vertrok men dan van 1 jaar gevangenisstraf (en niet van 6 maanden).
In het wetsontwerp tot de invoering van het nieuw Strafwetboek dat uiteindelijk door toenmalig minister van Justitie Koen Geens werd ingediend (en nooit werd goedgekeurd), koos men er uiteindelijk toch voor om ook binnen het laagste strafniveau nog in de mogelijkheid van een gevangenisstraf te voorzien.
Het duikt nu opnieuw op
In het nieuwste voorstel tot een modern strafwetboek zal de afschaffing van de korte gevangenisstraffen duidelijk wel opnieuw aan bod komen. Hoewel dit op zich een politieke beleidskeuze is, vinden we het belangrijk dat een dergelijke ingrijpende aanpassing niet louter wordt ingegeven door de overbevolkingsproblematiek. De keuze hiervoor moet (ook) ideologisch zijn, niet in de eerste plaats pragmatisch.
In ieder geval wachten we vol ongeduld op het nieuwe Strafwetboek.
Ook interessant
Nieuwe regels voor plaatsvervangende rechters: voorrecht van rechtsmacht vervalt
De Digitaliseringswet II heft vanaf 28 november 2024 het voorrecht van rechtsmacht op voor plaatsvervangende rechters, rechters in ondernemingszaken en lekenrechters.
Verlengd penitentiair verlof uitgebreid
Om de overbevolking te doen dalen en de omstandigheden in de gevangenissen te verbeteren, is het plafond van de uitgesloten strafmaat voor verlengd penitentiair verlof categorie A opgetrokken van meer dan 10 jaar naar meer dan 15 jaar.