Voorzitter op vrijdag: "Inzetten op educatieve communicatie, digitalisering en alternatieve geschillenoplossing, daarin valt nog bijzonder veel te winnen"
Standpunt spijtoptanten
De Wet van 22 juli 2018 tot wijziging van het Wetboek van strafvordering betreffende toezeggingen in het kader van de strafvordering, de strafuitvoering of de hechtenis voert een algemene wettelijke regeling in voor spijtoptanten in het kader van de bestrijding van de georganiseerde criminaliteit en het terrorisme.
De wet van 22 juli 2018 voert een algemene wettelijke regeling voor spijtoptanten in.
Een spijtoptant kan in verdenking gesteld zijn voor, beklaagde of beschuldigde zijn van, of veroordeeld zijn voor gelijk welk misdrijf. Hij moet substantiële, onthullende, oprechte en volledige verklaringen afleggen over de meest maatschappij-ontwrichtende vormen van criminaliteit. Het gaat hierbij om misdrijven zoals bedoeld in artikel 90ter, §§2, 3 en 4 Sv. of misdrijven gepleegd in het kader van een criminele organisatie zoals bedoeld in artikel 324bis Sw. Die verklaringen gaan over de eigen betrokkenheid en de betrokkenheid van derden.
Het openbaar ministerie kan beroep doen op een spijtoptant als het onderzoek dat vereist en de overige middelen van onderzoek niet lijken te volstaan om de waarheid aan de dag te brengen. Voor die vorm van samenwerking tussen het OM en de spijtoptant wordt een memorandum ondertekend.
Opmerkingen OVB
- De uitsluiting van de toepassing van de spijtoptantenregeling in het opsporingsonderzoek oogt zeer vreemd omdat het een belangrijk onderdeel van de opportuniteitsmogelijkheden van het OM vormt. Door bij aanvang een ingestelde strafvordering te vereisen, zal het OM in bepaalde gevallen eerst de strafvordering moeten instellen.
- In tegenstelling tot de procedure van voorafgaande erkenning van schuld, kan de spijtoptantenregeling in alle fasen van de strafprocedure tot een overeenkomst over de straf leiden. Bij zaken die reeds bij de rechter aanhangig gemaakt waren, rijst de vraag of daarmee niet onevenredig afbreuk wordt gedaan aan de bevoegdheid van de rechter.
- Het is onduidelijk of een bekentenis ook vereist is voor de andere misdrijven die de spijtoptant kan hebben gepleegd en die losstaan van zijn verklaringen over de derde.
- In tegenstelling tot de gelijkaardige procedure van voorafgaande erkenning van schuld, lijkt het niet mogelijk voor het OM om een straf met uitstel of probatie toe te zeggen. De OVB stelt zich vragen bij de logica hierachter.
- De kandidaat-spijtoptant geniet de bijstand van een advocaat. De wet maakt echter geen gewag van een voorafgaande inzage, wat net als bij de minnelijke schikking en de voorafgaande erkenning van schuld nochtans essentieel is.