Voorzitter op vrijdag: "Inzetten op educatieve communicatie, digitalisering en alternatieve geschillenoplossing, daarin valt nog bijzonder veel te winnen"
Standpunt wetsvoorstel tijdelijke en structurele schuldhulpverlening
Sofie Verherstraeten
We schreven een kritische nota over het wetsvoorstel over tijdelijke en structurele schuldhulpverlening.
We wijzen er onder andere op dat de voorgestelde regeling de schuldeiser blokkeert in de tenuitvoerlegging en de (gevoelige) gegevens van kwetsbare mensen opneemt in een platform dat werd ontwikkeld door één gerechtsdeurwaarderskantoor. Het platform stuit ook op ernstige bezwaren vanuit de invalshoek van de Algemene Verordening Gegevensbescherming.
Ook schuift het wetsvoorstel het beroepsgeheim van het OCMW aan de kant en ondergraaft het onder meer de collectieve schuldenregeling en het faillissement, die veel meer waarborgen bieden dan de voorgestelde regeling.
Het wetsvoorstel omvat een luik over tijdelijke schuldhulpverlening en over structurele schuldhulpverlening.
Tijdelijke schuldhulpverlening
Het wetsvoorstel voorziet in de mogelijkheid om zowel ondernemingen als natuurlijke personen die dat uitdrukkelijk vragen een tijdelijk uitstel van betaling van één maand te geven, zodat ze de kans krijgen om hun tijdelijke financiële moeilijkheden te boven te komen. Iedere onderneming of natuurlijk persoon die geconfronteerd wordt met een uitvoeringsdaad krachtens een uitvoerbare titel die een geldelijke veroordeling inhoudt en dateert van 1 april 2020 of later, kan tot 31 december 2020 een eenmalig betalingsuitstel bekomen van één maand.
Daarvoor wordt een modelformulier 'verzoek tot eenmalig betalingsuitstel' door de gerechtsdeurwaarder gehecht aan elk exploot van betekening dat een uitvoeringsdaad inhoudt en dat het gevolg is van een geldelijke veroordeling. Het verzoek tot eenmalig betalingsuitstel kan vormvrij aan de instrumenterende gerechtsdeurwaarder worden overgemaakt en wordt van rechtswege toegekend.
We wijzen op het grote risico dat er al te willig misbruik van zal worden gemaakt, temeer omdat er geen enkele voorafgaandelijke rechterlijke controle is.
Ook stellen we vast dat het de schuldeiser bijzonder moeilijk wordt gemaakt. De schuldeiser zal immers verplicht worden om de zaak (opnieuw) voor de rechter te brengen indien hij meent dat het ongepast is dat de onderneming of natuurlijke persoon beschermd wordt tegens diens schuldeisers, maar zal op voorhand zijn kansen niet kunnen inschatten omdat het hem aan informatie ontbreekt.
Structurele schuldhulpverlening
Specifiek voor de natuurlijke personen wordt een digitaal bemiddelings- en communicatieplatform ontwikkeld binnen de schoot van de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders, waardoor gerechtsdeurwaarders en OCMW's met elkaar op een gestructureerde wijze zouden kunnen communiceren en gegevens uitwisselen.
Dat platform bestaat reeds onder de naam One en werd ontwikkeld door en voor één gerechtsdeurwaarderskantoor.
Blokkering schuldeisers
We merken op dat ook hier de schuldeisers worden geblokkeerd in hun tenuitvoerlegging, en dat gedurende wel drie maanden (verlengbaar met drie maanden). De schuldeiser kan zich tot de vrederechter wenden, maar dan wordt hij verplicht om nogmaals kosten te maken.
Gegevens sociaal zwakkeren op platform
Met de voorgestelde regeling wordt een databank aangelegd met de (gevoelige) gegevens van sociaal zwakkeren in de maatschappij via een platform dat ontwikkeld werd op privé-initiatief. Zij worden daartoe verleid doordat zij “in ruil” voor de opname van hun gegevens in het platform de schorsing van elke verdere tenuitvoerlegging voor een termijn van drie maanden (verlengbaar met drie maanden) verkrijgen.
We benadrukken dat dat niet ondoordacht mag worden ingevoerd en dat alleszins moet worden voorkomen dat de regeling stigmatiserend zou werken.
Gerechtsdeurwaarder niet het best geplaatst
We zijn het ermee eens dat er moet worden gezorgd voor de best mogelijke oplossing van iedere individuele schuldensituatie, maar menen evenwel dat een gerechtsdeurwaarder(splatform) niet het best geplaatst is om daarin een voortrekkersrol te spelen.
We vinden het ook niet duidelijk waarom er geen rol wordt toebedeeld aan de advocaat. De taak van een gerechtsdeurwaarder bestaat in essentie immers uit het stellen van hoofdzakelijk materiële handelingen. Dergelijke voortrekkersrol zou daarom moeten toekomen aan de rechtbank of een aangestelde van de rechtbank. Rechterlijke controle is steeds nodig.
Wettelijke verankering platform One
Daarnaast waarschuwen we voor de betrachting van het wetsvoorstel om het platform One wettelijk te verankeren. Dat platform gaat uit van één gerechtsdeurwaarderskantoor. Belangenvermenging moet alleszins worden vermeden.
Beroepsgeheim OCMW
We stellen ons ook ernstige vragen bij het aan de kant schuiven van het beroepsgeheim van het OCMW door het voorliggend wetsvoorstel. Dat wordt vergoelijkt door in te roepen dat de betrokken persoon daartoe toestemming verleent, maar het betreft duidelijk geen 'informed consent'.
AVG
Voorts is de voorgestelde digitale informatiedoorstroming tussen gerechtsdeurwaarders en OCMW's niet in overeenstemming met de vereisten van de Algemene Verordening Gegevensbescherming.
Collectieve schuldenregeling en faillissement
Ook ondergraaft het voorliggend wetsvoorstel in verregaande mate onder meer de collectieve schuldenregeling en het faillissement. Schuldbemiddelaars en curatoren worden buiten spel gezet en hun expertise wordt genegeerd. De voorgestelde regeling in het wetsvoorstel biedt verre van dezelfde waarborgen. In het bijzonder ontbreekt de rechterlijke controle.
Tot slot wijzen we erop dat de creatie van het platform ernstig de totstandkoming hypothekeert van het reeds eerder door de wetgever aangenomen Centraal register collectieve schuldenregeling.
Nog vragen? Onze specialisten ter zake
Gerelateerd nieuws
Groeiende praktijk van derdepartijfinanciering: aanbevelingen
We hebben een aantal aanbevelingen opgesteld voor advocaten in reactie op de groeiende praktijk van derdepartijfinanciering (DPF), die momenteel in België noch wettelijk, noch deontologisch is geregeld. Deze aanbevelingen nemen geen standpunt in over de controverses rond DPF en vormen geen bindende deontologische regels.
Indexering van de rechtsplegingsvergoeding voortaan anders geregeld
Artikel 8 van het Koninklijk Besluit van 26 oktober 2007 koppelt de basis-, minimum- en maximumbedragen van de rechtsplegingsvergoeding aan het indexcijfer van de consumptieprijzen. Op 5 juni 2024 werd in het Belgisch Staatsblad het Koninklijk Besluit van 16 mei 2024 gepubliceerd, dat een wijziging van het KB van 26 oktober 2007 doorvoert.
Digitaliseringswetten I, Ibis en II: een digitale bloemlezing
Tijdens de laatste maanden van deze legislatuur heeft de Kamer nog drie wetsontwerpen van de minister van Justitie goedgekeurd die bijdragen tot de digitalisering van de werking van justitie. We geven u een overzicht van de belangrijkste bepalingen die de advocatuur aanbelangen.
Word lid van het bureau van de Federale Bemiddelingscommissie
Hebt u interesse in het mandaat van lid van het bureau van de Federale Bemiddelingscommissie (FBC)? Lees dan aan welke voorwaarden u moet voldoen en stel u kandidaat uiterlijk op 31 oktober 2023.
Online beheer van fiscale procedures voor advocaten-bewindvoerders
Treedt u als advocaat ook op als bewindvoerder? En weet u dat u online de fiscale procedures voor uw cliënten bij de FOD Financiën kunt beheren? We zetten het voor u nog eens allemaal op een rij!
Nieuwe SMS, nieuwe bezwaren
Het kabinet Justitie heeft haar vierde poging om justitie menselijker, sneller en straffer te maken ingediend in de Kamer. We bekijken het ontwerp kritisch in de context van onze opmerkingen bij het voorontwerp.
OVB naar Grondwettelijk Hof tegen databank vonnissen en arresten
We hebben een vernietigingsberoep ingediend bij het Grondwettelijk Hof tegen de wet van 16 oktober 2022. Hoewel die wet eindelijk een databank opricht waarin vrijwel alle vonnissen en arresten van de rechterlijke orde zullen worden gepubliceerd, gebeurt dat niet op een manier die het recht op een eerlijk proces garandeert.
Maak het informatieblad rechtsmiddelen over aan gerechtsdeurwaarder
De rechtbank van eerste aanleg Oost-Vlaanderen verzoekt de advocatuur om het informatieblad rechtsmiddelen (nieuw artikel 780/1 Ger.W.) samen met de uitgifte over te maken aan de gerechtsdeurwaarder.
Nationaal toegangsverbod voor recreatiegebieden: gebouwd op los zand?
Een nieuw wetsvoorstel wil komaf maken met de jaarlijkse overlast in recreatiegebieden door te voorzien in een systeem van gegevensuitwisseling over personen tegen wie een plaatsverbod voor zulke gebieden loopt. De OVB bespeurt hierin echter een te verregaande beperking van het recht op persoonlijke bewegingsvrijheid.