Voorzitter op vrijdag: "Inzetten op educatieve communicatie, digitalisering en alternatieve geschillenoplossing, daarin valt nog bijzonder veel te winnen"
Deontologie-advies Advies 449
Een advocaat die zijn belangen zelf behartigt bij de invordering van een niet-betaalde ereloonstaat beschikt niet over de nodige onafhankelijkheid en/of (zelf)kritiek die noodzakelijk is voor het behartigen van een zaak voor de rechtbank - een vennoot van de V.O.F (van die advocaat) kan niet optreden in rechte voor een andere vennoot van de V.O.F. Volgens de artikelen 3.6 en 4.7 van het reglement op de samenwerkingsverbanden kan een advocaat de belangen niet behartigen van een lid van een groepering of een associatie. Ook een medewerker en/of een stagiair met dat kantoor verbonden, kan moeilijk optreden.
Dominique Dombret
Merve Köse
Vraag
Ik refereer aan het schrijven van mr. X van 26 november 2012 waarbij u advies vraagt over volgende aangelegenheid:
Een advocaat van de balie te A oefent haar beroep uit onder de vorm van een vennootschap onder firma (V.O.F.). Een ereloonstaat, verschuldigd door een rechtsbijstandsverzekeraar, wordt niet betaald. Er wordt overgegaan tot dagvaarding waarbij de V.O.F in rechte wordt vertegenwoordigd door één van de vennoten van de V.O.F, bewuste confrater aan balie A. De raadsman van de rechtsbijstandsverzekeraar stelt zich hieromtrent vragen en richt zich tot zijn stafhouder. Bewuste stafhouder contacteert onze stafhouder en verwijst daarbij naar art. 3.6 en 4.7 van het reglement van 8 november 2006 betreffende samenwerkingsverbanden tussen advocaten en betreffende eenpersoonsvennootschappen van advocaten waarin wordt gesteld dat een advocaat die in een associatie/groepering werkzaam is niet als advocaat van de groepering in rechte kan optreden terwijl er wordt aan toegevoegd dat vermits het in casu om een V.O.F gaat, het er eigenlijk op neer komt dat bewuste advocaat haar eigen ereloon invordert! Bewuste advocaat van balie A merkt op dat het departement deontologie van de Orde van Vlaamse Balies reeds in 2005 oordeelde dat de oude regel dat het ongepast is een eigen ereloonstaat in rechte te bepleiten nog bezwaarlijk kan toegepast worden en voorbijgestreefd is door de omstandigheden. Dit zou, aldus bewuste advocaat, wellicht ook de reden zijn waarom het ondertussen toegelaten is dat advocaten hun eigen staten mogen invorderen en bepleiten. Voormeld artikel zou, aldus nog steeds dezelfde advocaat, niet van toepassing zijn op de procedure m.b.t. het invorderen van ereloonstaten. Het advies waarnaar wordt verwezen is het advies van het departement deontologie van 2 juni 2005 (1/OVB/dep. deontologie 243) waarin onder meer te lezen staat: “in ieder geval kan niet worden gezegd dat een cliënt steeds verplicht zou zijn een tweede advocaat te nemen om het recht van vergoeding van de staat van kosten en ereloon van hun eerste advocaat te kunnen effectueren.” Nu deze problematiek het domein van onze balie overstijgt had ik, in samenspraak met stafhouder Y, graag uw mening m.b.t. deze kwestie gekend.
Advies
Ik verleen u hierbij volgend advies:
Ik ben niet in het bezit van de dagvaarding of enig stuk van de onderliggende problematiek en de Orde van Vlaamse Balies houdt ook geen stukken bij m.b.t. adviezen zodat ik geen vergelijking kan maken met de elementen die aan de basis lagen van het advies 243 dat gegeven werd in 2005. Maar het komt mij voor dat de zaken alleszins niet vergelijkbaar zijn. In onderhavige aangelegenheid treedt een V.O.F. (advocatenkantoor) zelf in rechte op en wordt vertegenwoordigd door één van de vennoten van de V.O.F. Het advies van 2005 betreft een aangelegenheid waarbij een advocaat optrad als raadsman van de verzekerde tegen de verzekeraar en waarbij dekking werd gevraagd en tevens vergoeding van de staat van ereloon en kosten. De situatie is dus wel degelijk verschillend.
Bij de lezing van uw brief van 26 november 2012 blijkt dat een advocaat van balie A een rechtsbijstandsverzekeraar heeft gedagvaard in betaling van een onbetaalde ereloonstaat. Overeenkomstig artikel 6.3 van het EVRM heeft eenieder het recht zichzelf te verdedigen. Artikel 6.3 van het EVRM heeft het weliswaar over personen die wegens een strafbaar feit worden vervolgd. Maar de regel kan worden doorgetrokken naar burgerlijke zaken.
Evenwel treedt een advocaat dan niet op als advocaat, doch als particuliere ondernemer die een vordering stelt. Hij kan dan ook geen vertrouwelijke briefwisseling voeren met de raadsman van de rechtsbijstandsverzekeraar en/of bv. in toga gaan pleiten. Derhalve zal hij ook niet kunnen vermelden dat hij optreedt voor zichzelf als advocaat.
Het hoeft verder geen betoog dat het niet aangewezen is dat een advocaat voor zichzelf optreedt. Deze regel is ingegeven door de onafhankelijkheid doch ook door de waardigheid van het beroep. Het stemt niet met de waardigheid overeen dat een advocaat als eiser of verweerder zijn eigen zaak zou pleiten. Bepaalde auteurs gaan zelfs verder:
Een advocaat mag dus niet optreden en pleiten voor de rechtsmachten in zijn eigen zaak, ook niet wanneer hij niet in toga verschijnt. Dit geldt zowel in burgerlijke als in strafzaken. Ook erelooninvorderingen pleit men nooit zelf. Bepaalde auteurs houden voor dat deze regel niet bepaald is ingegeven door de onafhankelijkheid maar wel door de waardigheid van het beroep, en dat het niet met de waardigheid overeenstemt dat een advocaat als eiser of verweerder zijn eigen zaak zou pleiten.
Het komt mij alleszins voor dat een advocaat die zijn belangen zelf behartigt niet over de nodige onafhankelijkheid en/of (zelf)kritiek beschikt die noodzakelijk is voor het behartigen van een zaak voor de rechtbank.
Ook de rechters vinden een optreden van een advocaat die voor zichzelf pleit ongepast
De tussenkomst van een kantoorgenoot/vennoot is niet mogelijk. Het reglement op de samenwerkingsverbanden is hier duidelijk van toepassing. Een advocaat kan de belangen niet behartigen van een lid van een groepering of een associatie (art. 3.6 of 4.7 van het reglement op de samenwerkingsverbanden). Hier ook speelt het gebrek aan onafhankelijkheid en de waardigheid een rol.
Als besluit meen ik dat een vennoot van de V.O.F niet kan optreden in rechte voor een andere vennoot van de V.O.F. Het reglement op de samenwerkingsverbanden is hierover duidelijk. Een advocaat kan de belangen niet behartigen van een lid van een groepering of een associatie. Hier ook speelt het gebrek aan onafhankelijkheid en de waardigheid een rol.
Aan de hand van dezelfde principes kan een medewerker en/of een stagiair, met dat kantoor verbonden, moeilijk optreden.
Edward Janssens
Bestuurder departement deontologie
Download
Ook interessant
Advies 719
Advies 720
Gerelateerd nieuws
Inzicht in nationale risicoanalyse witwaspreventie
De Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI) heeft de nationale risicoanalyse over witwassen van geld, financiering van terrorisme en de proliferatie van massavernietigingswapens samengevat voor alle entiteiten die onder de witwaspreventiewet vallen. Deze samenvatting is daarom ook van belang voor advocaten. Ze biedt u een goed inzicht in de actuele risico’s, waardoor u uw eigen risicoanalyses daarop kunt afstemmen.
Podcast Ten Gronde: F*Q deontologie
In een boeiende aflevering van de podcast Ten Gronde, gemodereerd door bestuurder Jan Meerts, wordt de deontologie kritisch in vraag gesteld, met een focus op de veranderende landschappen van ethiek en praktijk. Mr. Eva Raepsaet, stafhouder Luk Delbrouck en vice-stafhouder Frank Judo betreden de arena om te debatteren over de ethiek en de grenzen van het beroep.
Deze podcast biedt een unieke kans om diepgaand inzicht te krijgen in de ethiek en de moderne ontwikkelingen van het beroep. Luister alsof u er zelf bij was!
Het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens: een steun voor klokkenluiders
Recente wetten versterken de bescherming van klokkenluiders in Belgische privébedrijven en de federale publieke sector. Deze wetten, voortkomend uit een Europese richtlijn, bieden niet alleen bescherming maar ook diverse vormen van ondersteuning via het onafhankelijke Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens (FIRM). Advocaten en advocatenkantoren die geïnteresseerd zijn in de verdediging van klokkenluiders worden opgeroepen om zich bij het FIRM te melden.
Nieuwjaarsgeschenk van het Grondwettelijk Hof
Het Grondwettelijk Hof heeft op 11 januari 2024 opnieuw het beroepsgeheim van de advocaat beschermd in een bevestiging van zijn eerdere DAC6-rechtspraak. Ditmaal handelen de arresten over de omzettingsregelgeving op federaal niveau en op het niveau van de Franstalige Gemeenschap, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Individueel e-mailadres voortaan verplicht
Advocaten moeten vanaf nu bereikbaar zijn via een (individueel) e-mailadres. Dat besliste onze algemene vergadering.
OVB waarschuwt voor platform 'starofservice.be'
Het platform “starofservice.be” beweert via het internet vragers en aanbieders van ‘diensten’ met elkaar in contact te brengen. Er is ernstige twijfel over het bonafide karakter ervan, zodat de OVB elke samenwerking afraadt. Samenwerking kan bovendien zware deontologische inbreuken opleveren.
Onrechtmatig verzet niet langer mogelijk in procedures zoals in tucht
Onze algemene vergadering keurde op 8 februari 2023 een wijzigingsreglement goed dat voortaan (onder meer) de mogelijkheid biedt aan de raad van de Orde om verzet in procedures zoals in tucht ongedaan te verklaren. Dat reglement trad recent in werking.
Het Grondwettelijke Hof verdedigt opnieuw ons beroepsgeheim bij DAC6
Het Grondwettelijke Hof heeft vandaag opnieuw uitspraak gedaan met betrekking tot een Vlaams decreet dat de administratieve samenwerking op het gebied van belastingen regelt. Het Hof respecteert opnieuw het beroepsgeheim van ons beroep.
OVB waarschuwt voor opleiding witwaspreventie door SwiftSkills
We vernamen dat SwiftSkills, een e-learning platform, advocaten via een misleidend e-mailbericht aanspoort om deel te nemen aan een opleiding over hun verplichtingen onder de wet van 18 september 2017 ‘tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten’ (WPW).