Voorzitter op vrijdag: "Inzetten op educatieve communicatie, digitalisering en alternatieve geschillenoplossing, daarin valt nog bijzonder veel te winnen"
Deontologie-advies Advies 372
Juridische adviezen van advocatenkantoren worden niet ondertekend door een individuele advocaat - artikelen 2.16 en 2.17 van het reglement betreffende de samenwerkingsverbanden: er moet duidelijk blijken dat het advies uitgaat van advocaten en op het briefpapier moeten ook minstens de namen van de Vlaamse advocaten worden vermeld - een advocaat kan zijn activiteit inbrengen in een vennootschap en is niet langer persoonlijk aansprakelijk - hoewel hieromtrent geen specifieke deontologische regel bestaat, lijkt het toch wenselijk dat een advocaat zelf zijn brieven ondertekent
Dominique Dombret
Vraag
U stelt vast dat juridische adviezen afkomstig van bepaalde advocatenkantoren niet worden ondertekend door een individuele advocaat.
U voegt daarbij een antwoord van een advocatenkantoor, dat de vorm aangenomen heeft van een LLP en dat deze handelswijze verantwoordt door te stellen dat alle adviezen uitgaan van de vennootschap en niet van een individuele advocaat en dat adviezen niet mogen getekend worden door een individuele advocaat om te vermijden dat discussie zou kunnen ontstaan over de aansprakelijkheid. Het advocatenkantoor is aansprakelijk voor het advies en niet een individuele advocaat.
U stelt de vraag of vanuit deontologisch oogpunt tegen deze handelswijze bezwaren bestaan.
Advies
Op het niveau van de Vlaamse Balies bestaat geen specifieke reglementering met betrekking tot het briefpapier van de advocaten en de ondertekening van brieven.
Het reglement betreffende de samenwerkingsverbanden tussen advocaten en betreffende eenpersoonsvennootschappen van advocaten bevat twee artikelen die verband houden met het briefpapier van samenwerkingsverbanden:
Artikel 2.16: De documenten van het samenwerkingsverband moeten getrouw zijn aard en vorm vermelden en doen blijken dat ze uitgaan van advocaten.
Artikel 2.17 Op de voor- of achterzijde van het briefpapier van het samenwerkingsverband dat in het Vlaams rechtsgebied wordt aangewend, en in voorkomend geval op zijn website, worden minstens de namen van de advocaten die lid van het samenwerkingsverband zijn en in het Vlaamse rechtsgebied het beroep van advocaat uitoefenen, vermeld. Indien het briefpapier ook de namen van andere leden dan de Vlaamse advocaten van het samenwerkingsverband vermeldt, gebeurt dit telkens met opgave van of verwijzing naar de balie of de beroepsorganisatie van die leden. Indien het samenwerkingsverband naast de leden waarvan de namen op het briefpapier moeten worden vermeld ook nog andere leden telt waarvan de naam niet wordt vermeld, bevat het briefpapier de vermelding dat de namen van de niet-vermelde leden op eerste verzoek aan iedere cliënt of belanghebbende derde zullen worden meegedeeld. Alle leden van een associatie of groepering zijn voor hun activiteit binnen de associatie of groepering verplicht hetzelfde briefpapier te gebruiken.
Voormelde bepalingen geven geen antwoord op uw vraag of een advies uitgaande van een advocatenassociatie moet worden ondertekend door een individuele advocaat.
Op grond van voormelde regels moet in elk geval duidelijk blijken dat het advies uitgaat van advocaten en op het briefpapier moeten ook minstens de namen van de Vlaamse advocaten (dit wil zeggen de advocaten zijn ingeschreven aan één van de Ordes van advocaten ressorterend onder de Orde van Vlaamse Balies) worden vermeld. Een individuele ondertekening door een van de advocaten is niet strikt vereist.
De vroegere deontologische regel dat een advocaat steeds individueel aansprakelijk blijft, desgevallend hoofdelijk met zijn vennootschap, werd door de inwerkingtreding van voormeld reglement opgeheven. Nu wordt dus aanvaard dat een advocaat zijn activiteit kan inbrengen in een vennootschap en dat hij niet langer persoonlijk aansprakelijk is. Ik begrijp dat het advocatenkantoor in kwestie mede daarom de adviezen niet door een individuele advocaat laat ondertekenen om te vermijden dat daarover onduidelijkheid zou bestaan. Dit zou natuurlijk ook kunnen worden opgevangen door een uitdrukkelijke vermelding op het briefpapier.
Hoewel hieromtrent geen specifieke deontologische regel bestaat, lijkt het toch wenselijk dat een advocaat zelf zijn brieven ondertekent. Wanneer daartegen evenwel juridische bezwaren bestaan (in casu wellicht ingegeven vanuit een Engelse vennootschapsstructuur) dan is daar mijns inziens vanuit deontologisch oogpunt geen formeel bezwaar tegen.
Dit alles neemt niet weg dat in de advocaat-cliënt-relatie de cliënt een meer gepersonaliseerde aanpak kan eisen, maar dit houdt geen verband met de deontologie.
Philippe De Jaegere
Bestuurder departement deontologie
Download
Ook interessant
Advies 719
Advies 714
Gerelateerd nieuws
Inzicht in nationale risicoanalyse witwaspreventie
De Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI) heeft de nationale risicoanalyse over witwassen van geld, financiering van terrorisme en de proliferatie van massavernietigingswapens samengevat voor alle entiteiten die onder de witwaspreventiewet vallen. Deze samenvatting is daarom ook van belang voor advocaten. Ze biedt u een goed inzicht in de actuele risico’s, waardoor u uw eigen risicoanalyses daarop kunt afstemmen.
Podcast Ten Gronde: F*Q deontologie
In een boeiende aflevering van de podcast Ten Gronde, gemodereerd door bestuurder Jan Meerts, wordt de deontologie kritisch in vraag gesteld, met een focus op de veranderende landschappen van ethiek en praktijk. Mr. Eva Raepsaet, stafhouder Luk Delbrouck en vice-stafhouder Frank Judo betreden de arena om te debatteren over de ethiek en de grenzen van het beroep.
Deze podcast biedt een unieke kans om diepgaand inzicht te krijgen in de ethiek en de moderne ontwikkelingen van het beroep. Luister alsof u er zelf bij was!
Het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens: een steun voor klokkenluiders
Recente wetten versterken de bescherming van klokkenluiders in Belgische privébedrijven en de federale publieke sector. Deze wetten, voortkomend uit een Europese richtlijn, bieden niet alleen bescherming maar ook diverse vormen van ondersteuning via het onafhankelijke Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens (FIRM). Advocaten en advocatenkantoren die geïnteresseerd zijn in de verdediging van klokkenluiders worden opgeroepen om zich bij het FIRM te melden.
Nieuwjaarsgeschenk van het Grondwettelijk Hof
Het Grondwettelijk Hof heeft op 11 januari 2024 opnieuw het beroepsgeheim van de advocaat beschermd in een bevestiging van zijn eerdere DAC6-rechtspraak. Ditmaal handelen de arresten over de omzettingsregelgeving op federaal niveau en op het niveau van de Franstalige Gemeenschap, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Individueel e-mailadres voortaan verplicht
Advocaten moeten vanaf nu bereikbaar zijn via een (individueel) e-mailadres. Dat besliste onze algemene vergadering.
OVB waarschuwt voor platform 'starofservice.be'
Het platform “starofservice.be” beweert via het internet vragers en aanbieders van ‘diensten’ met elkaar in contact te brengen. Er is ernstige twijfel over het bonafide karakter ervan, zodat de OVB elke samenwerking afraadt. Samenwerking kan bovendien zware deontologische inbreuken opleveren.
Onrechtmatig verzet niet langer mogelijk in procedures zoals in tucht
Onze algemene vergadering keurde op 8 februari 2023 een wijzigingsreglement goed dat voortaan (onder meer) de mogelijkheid biedt aan de raad van de Orde om verzet in procedures zoals in tucht ongedaan te verklaren. Dat reglement trad recent in werking.
Het Grondwettelijke Hof verdedigt opnieuw ons beroepsgeheim bij DAC6
Het Grondwettelijke Hof heeft vandaag opnieuw uitspraak gedaan met betrekking tot een Vlaams decreet dat de administratieve samenwerking op het gebied van belastingen regelt. Het Hof respecteert opnieuw het beroepsgeheim van ons beroep.
OVB waarschuwt voor opleiding witwaspreventie door SwiftSkills
We vernamen dat SwiftSkills, een e-learning platform, advocaten via een misleidend e-mailbericht aanspoort om deel te nemen aan een opleiding over hun verplichtingen onder de wet van 18 september 2017 ‘tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten’ (WPW).