Deontologie-advies Advies 157

Leden van uw balie signaleren een mogelijk conflict tussen hun fiscale verplichtingen enerzijds en hun beroepsgeheim anderzijds.

De administratie vraagt de betrokken confraters om hun klantenbalans mede te delen.

Naar fiscale regelgeving komt het U voor dat deze balans dient overhandigd te worden gezien deze balans in feite het verkoopboek uitmaakt.

Anderzijds staat op deze balans elke cliënt van het kantoor vermeld met naam en adres.

De vraag is dus of deze klantenbalans kan overhandigd worden zonder dat het beroepsgeheim geschonden wordt.

Daarbij dient opgemerkt te worden dat het domicilie van een cliënt in bepaalde omstandigheden een informatie kan zijn die van confidentiële aard is en die dus gedekt wordt door het beroepsgeheim.

In dat geval kan het domicilie niet worden medegedeeld aan derden en zelfs niet aan de advocaat die men opvolgt, zelfs wanneer deze die informatie slechts vraagt in het kader van een recuperatie van erelonen.

Ook het feit zelf van een consultatie en dus het feit dat een bepaalde persoon cliënt is bij een advocaat kan gedekt zijn door het beroepsgeheim.

Er wordt voorgehouden dat het een advocaat nooit toekomt mede te delen dat hij door deze of gene is geconsulteerd of dat deze of gene zijn cliënt is (zie daarover Patrick Henry, Le secret professionnel de l'avocat, in : Regards sur les règles déontologiques et professionnelles de l'avocat, ASBL, Ed. du jeune barreau de Liège, 2001, pag. 202-203 ; ook Stevens, J., Regels en gebruiken van de advocatuur te Antwerpen, Kluwer, Antwerpen, 1997, nr 824).

De discussie over het bekend maken van een lijst van cliënten is vroeger al gevoerd i.v.m. artikel 226 van het wetboek van inkomstenbelasting i.v.m. het verplicht bijhouden van 2 boekhouddocumenten voor vrije beroepen (Ministerieel Besluit van 6 november 1976, nl. i.v.m. het dagboek en de ontvangstbewijsboekjes en individuele rekening per cliënt).

Ik verwijs daarvoor naar mijn boek nr 826, waarvan ik hierbij fotokopie voeg.

De betrokken advocaten kunnen in elk geval op deze balans de naam van de cliënt en zijn adres vervangen door codenummers, zoals door Haverhans, C., Het beroepsgeheim van de advocaten in het fiscaal recht : geheimhouding en inkomstenbelasting, Fiscofoon, 1986, 90 en speciaal pag. 101, wordt voorgehouden.

Buiten het geval waarin de advocaat zelf het voorwerp uitmaakt van een fiscale controle en ter gelegenheid waarvan de controleur kan nagaan of de aangifte oprecht en juist is - zonder dat deze inlichtingen die op die manier worden verkregen, kunnen gebruikt worden voor de taxatie van de cliënten - heeft de advocaat niet te antwoorden op de fiscale administratie dan bij wijze van het inroepen van het beroepsgeheim. Elke betwisting met de administratie i.v.m. het beroepsgeheim moet voorgelegd worden aan de stafhouder en de raden van de Orde.

Indien de advocaat immers zijn beroepsgeheim inroept wanneer de fiscus hem om inlichtingen vraagt, kan deze vragen aan de disciplinaire overheid of zijn vraag in overeenstemming is met de eerbiediging van het beroepsgeheim (artikel 334 wetboek inkomstenbelasting).

Ook is er een (weinig toegepaste) vraag om advies mogelijk in dergelijke gevallen bij een consultatieve commissie, bestaande uit de stafhouders of hun plaatsvervangers en twee assessoren gekozen uit de confraters van de declarant (artikel 349 wetboek inkomstenbelasting ; Stevens, o.c., nr 826, pag. 623 ; Germeau, J.J., La correspondance professionnelle de l'avocat, caractère confidentielle des correspondances de l'avocat, in : Regard sur les règles …, o.c., pag. 228-229, waarvan kopie hierbij gevoegd).

Stafhouder Jo Stevens
Bestuurder departement deontologie